Cookiewalls in strijd met privacywetgeving

 26 maart 2019 | Blog

Veel websites maken het gebruik van hun website afhankelijk van het geven van toestemming voor het plaatsen van cookies. Dit zijn de zogenaamde cookiewalls. Cookies worden gebruikt voor het beter laten functioneren van de website, om analytische gegevens te verzamelen (analytische cookies) of om het gedrag van om de websitebezoeker te volgen (tracking cookies). Voor het plaatsen van veel van deze analytische cookies en tracking cookies is voorafgaande toestemming van de websitebezoeker vereist.

Discussie
Er bestaat al jaren onduidelijkheid over de vraag of cookiewalls zijn toegestaan. Privacywetgeving eist dat gebruikers bij het geven van toestemming een vrije keuze hebben en dus niet benadeeld mogen worden wanneer zij hun toestemming onthouden. Veel organisaties achten het verdedigbaar dat toestemming in vrijheid gegeven kan worden als de gebruiker een alternatief heeft zonder cookiewall, zoals de NOS dat is voor het nieuws.

Op Europees niveau wordt in het kader van de nieuwe e-Privacyverordening ook discussie gevoerd over de toelaatbaarheid van cookiewalls. In het laatste voorstel van de concept Verordening (19 oktober 2018) staat dat de inhoud van websites afhankelijk mag worden gesteld van toestemming van de gebruiker, mits de gebruiker ook kan kiezen voor dezelfde inhoud van dezelfde aanbieder zonder dat toestemming vereist is.

Autoriteit Persoonsgegevens neemt standpunt in: cookiewalls zijn verboden
Vreemd genoeg heeft de Autoriteit Persoonsgegevens ('AP') deze discussie niet afgewacht en heeft op haar website haar standpunt gepubliceerd: websites die bezoekers alleen toegang geven op hun site als deze akkoord gaan met het plaatsen van zogeheten 'tracking cookies' of andere vergelijkbare manieren van volgen en vastleggen van gedrag door middel van software of andere digitale methodes, voldoen niet aan de Algemene verordening gegevensbescherming ('AVG').

De AP geeft ook aan dat zij gestart is met controles en handhaving.

Autoriteit te kort door de bocht?
Het standpunt van de Autoriteit is een zeer strikte interpretatie van de wet waarop wel wat af te dingen valt. De AVG vereist slechts dat toestemming in vrijheid gegeven moet worden; een absoluut verbod is niet opgenomen in de wet. Verdedigbaar is dat er wel sprake van een vrije keuze als er een alternatief wordt geboden voor de website, zonder cookies.

Daarnaast is het de vraag of de Autoriteit niet voor haar beurt spreekt. De Autoriteit Consument en Markt ('ACM') is namelijk belast is met de handhaving van cookie-wetgeving (de Telecommunicatiewet). In 2016 hebben de ACM en de AP daarom afspraken gemaakt over hun samenwerking. Het had voor de hand gelegen als de toezichthouders met een gezamenlijk standpunt over cookiewalls naar buiten waren getreden.

En nu?
De uitleg van de AP zorgt er nu voor dat organisaties hun cookiebeleid opnieuw moeten beoordelen. In veel gevallen zullen organisaties de keuze maken om af te stappen van cookiewalls om handhaving door de Autoriteit te voorkomen of moeten zij een duidelijke uitleg geven waarom er in hun specifieke geval wel een vrije keuze bestaat.

Of deze uitleg een einde maakt aan de onduidelijkheid over cookiewalls, zal blijken na de komst van de finale versie van e-Privacyverordening. We houden u op de hoogte!

Veel websites maken het gebruik van hun website afhankelijk van het geven van toestemming voor het plaatsen van cookies. Dit zijn de zogenaamde cookiewalls. Cookies worden gebruikt voor het beter laten functioneren van de website, om analytische gegevens te verzamelen (analytische cookies) of om het gedrag van om de websitebezoeker te volgen (tracking cookies). Voor het plaatsen van veel van deze analytische cookies en tracking cookies is voorafgaande toestemming van de websitebezoeker vereist.

Discussie
Er bestaat al jaren onduidelijkheid over de vraag of cookiewalls zijn toegestaan. Privacywetgeving eist dat gebruikers bij het geven van toestemming een vrije keuze hebben en dus niet benadeeld mogen worden wanneer zij hun toestemming onthouden. Veel organisaties achten het verdedigbaar dat toestemming in vrijheid gegeven kan worden als de gebruiker een alternatief heeft zonder cookiewall, zoals de NOS dat is voor het nieuws.

Op Europees niveau wordt in het kader van de nieuwe e-Privacyverordening ook discussie gevoerd over de toelaatbaarheid van cookiewalls. In het laatste voorstel van de concept Verordening (19 oktober 2018) staat dat de inhoud van websites afhankelijk mag worden gesteld van toestemming van de gebruiker, mits de gebruiker ook kan kiezen voor dezelfde inhoud van dezelfde aanbieder zonder dat toestemming vereist is.

Autoriteit Persoonsgegevens neemt standpunt in: cookiewalls zijn verboden
Vreemd genoeg heeft de Autoriteit Persoonsgegevens ('AP') deze discussie niet afgewacht en heeft op haar website haar standpunt gepubliceerd: websites die bezoekers alleen toegang geven op hun site als deze akkoord gaan met het plaatsen van zogeheten 'tracking cookies' of andere vergelijkbare manieren van volgen en vastleggen van gedrag door middel van software of andere digitale methodes, voldoen niet aan de Algemene verordening gegevensbescherming ('AVG').

De AP geeft ook aan dat zij gestart is met controles en handhaving.

Autoriteit te kort door de bocht?
Het standpunt van de Autoriteit is een zeer strikte interpretatie van de wet waarop wel wat af te dingen valt. De AVG vereist slechts dat toestemming in vrijheid gegeven moet worden; een absoluut verbod is niet opgenomen in de wet. Verdedigbaar is dat er wel sprake van een vrije keuze als er een alternatief wordt geboden voor de website, zonder cookies.

Daarnaast is het de vraag of de Autoriteit niet voor haar beurt spreekt. De Autoriteit Consument en Markt ('ACM') is namelijk belast is met de handhaving van cookie-wetgeving (de Telecommunicatiewet). In 2016 hebben de ACM en de AP daarom afspraken gemaakt over hun samenwerking. Het had voor de hand gelegen als de toezichthouders met een gezamenlijk standpunt over cookiewalls naar buiten waren getreden.

En nu?
De uitleg van de AP zorgt er nu voor dat organisaties hun cookiebeleid opnieuw moeten beoordelen. In veel gevallen zullen organisaties de keuze maken om af te stappen van cookiewalls om handhaving door de Autoriteit te voorkomen of moeten zij een duidelijke uitleg geven waarom er in hun specifieke geval wel een vrije keuze bestaat.

Of deze uitleg een einde maakt aan de onduidelijkheid over cookiewalls, zal blijken na de komst van de finale versie van e-Privacyverordening. We houden u op de hoogte!